آستان بهارستان؛ افزایش فروش نفت، تسویه بدهی‌های گازی، توسعه ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاه‌ها در آب‌های فراسرزمینی بخشی از توفیقات و نتایج دیپلماسی فعال و پویای انرژی دولت سیزدهم به شمار می‌رود.
دو سال از آیین تنفیذ سید ابراهیم رئیسی در قامت رئیس جمهور منتخب ملت می‌گذرد و یکی از اقدامات ارزشمند در ۲۴ ماه گذشته، پویایی و فعال شدن دیپلماسی انرژی دولت با همسایگان، کشورهای منطقه و حتی سایرکشورها در آب‌های فراسرزمینی‌ست که نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز بر اهمیت این دستاوردها تأکید دارند.
توسعه کشورهای هدف صادرات نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی و تعامل با همسایگان برای رفع ناترازی گازی از جمله ترکمنستان که بعد از سال‌ها، در دولت سیزدهم بدهی گازی ایران به این کشور همسایه تسویه شد و توانست از قطع گاز استان‌های شمالی و شمال شرقی در ایام سرد سال جلوگیری کند، نتایج عینی سیاستی‌ست که در دو سال گذشته از سوی دولت سیزدهم دنبال شد و به ثمر نشست.
از دیگر مظاهر توسعه دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم، افزایش تولید، صادرات و فروش نفت خام و میعانات گازی است، در حالی که دولت، صنعت نفت را با فروش کمتر از نیم میلیون بشکه در روز از دولت قبل تحویل گرفته بود، توانست از طریق ارتباط با کشورهای عضو اوپک و اوپک‌پلاس که سیاست کاهش تولید و صادرات نفت در بازارهای جهانی را دنبال می‌کردند، ایران را از کاهش سقف روزانه فروش نفت خام معاف نگه دارد، به‌طوری که اکنون آمارهای ثبت‌شده در مراجع آماری بین‌المللی و اظهارات مسئولان از افزایش فروش نفت خام ایران تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز حکایت دارد.
پیش‌تر در سفر اواخر خرداد ماه آیت‌الله رئیسی به سه کشور آمریکای لاتین، افزون بر قراردادهای احداث پتروپالایشگاه‌های مشترک با ونزوئلا، قرارداد صادرات بنزین و فرآورده‌های نفتی به این کشور نیز امضا شد.
مزیت بزرگ در بازارسازی برای نفت ایران در آمریکای لاتین این است که افزون بر صادرات نفت بدون تخفیف‌های مرسوم در شرایط تحریم، فرآورده‌های نفتی تولیدشده نیز در همان منطقه به فروش می‌رسد که درآمد ارزی بیشتری برای کشور به‌دنبال خواهد داشت. طی ۲۰ ماه گذشته تبادلات نفتی ایران و ونزوئلا به ۳.۵ تا ۴ میلیارد دلار رسیده است، در حالی که در پایان دولت گذشته (سال ۱۴۰۰) تنها ۶۰۰ میلیون دلار بود.
۳۵ درصد تجارت جهانی به شیوه تهاتر انجام می‌شود
در همین ارتباط سیداحسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره انتشار خبرهایی مبنی بر تهاتر نفت با سایر کشورها و واردات کالا از آنها، به مزیت‌های روش‌های مبتنی بر تهاتر گفت: عمده وصولی‌های فروش نفت به صورت نقدی است اما دولت به‌منظور تنوع بخشی به مبادی واردات کالاهای اساسی، از مکانیسم تهاتر هم استفاده خواهد کرد.
وی تهاتر را یکی از شیوه‌های مورد رغبت فعالان بخش غیردولتی در سایر کشورها عنوان کرد که هزینه مبادله و تبادلات بانکی و غیربانکی به حداقل می‌رسد و به شکل مستقیم تجارت خود را انجام می‌دهند.
سخنگوی اقتصادی دولت با اشاره به ابهاماتی که در خصوص اجرای شیوه تهاتر در تبادلات تجاری مطرح می شود، گفت: ۲۵ تا ۳۰ درصد تجارت جهانی به شیوه تهاتر انجام می‌شود و بسیاری از کشورها سال‌هاست که در این زمینه فعال هستند.
وی با تأکید بر اینکه موضوع تهاتر صرفا ارتباطی به مسئله تحریم ندارد، گفت: بخش خصوصی تنها پس از آغاز دولت سیزدهم توانست معادل ۵ میلیارد دلار محصولات معدنی را در مقابل ماشین آلات تهاتر کند.
توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی برای نخستین بار در دولت سیزدهم شکل گرفت
در همین رابطه حسین حسین‌زاده نماینده مردم لارستان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی ایرنا به موفقیت‌های دولت در حوزه نفت اشاره کرد و تأسیس پالایشگاه‌های فراسرزمینی را یکی از اقدامات وزارت نفت در حوزه نفتی و پالایشگاهی برشمرد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی درباره بازدید خود و جمعی از اعضای کمیسیون از پالایشگاه ال پالیتو در ونزئولا که از زمان حضور متخصصان ایران، ظرفیت تولید نفت خام این پالایشگاه به ۹۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، گفت: برای اجرای این طرح بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار قطعه فنی از طریق هزار و ۶۰۰ شرکت تولیدکننده داخلی تهیه و به محل این پروژه حمل و نصب شد. اگرچه فرآیند انجام آن به دلیل طولانی بودن مسیر و نحوه اجرا با سختی‌های زیادی همراه بود ولی وزارت نفت موفق به اجرای آن شد.
وی با بیان اینکه یکی از اهداف حضور ایران در پروژه نوسازی پالایشگاه‌های ونزوئلا، امکان پالایش نفت خام و میعانات گازی صادراتی ایران در این کشور است، یادآور شد: تراز تجاری دو کشور حدود چهار میلیارد دلار برآورد می‌شود که بخش عمده آن مربوط به روابط ایران و ونزوئلا در حوزه پالایشگاهی است.
حسین‌زاده با بیان اینکه منتقدان بدون توجه به عملکرد شرکت‌های ایرانی اقدام به تخریب وزارت نفت و عملکرد دولت در ونزوئلا می‌کنند، اظهار داشت: برای نخستین بار توسعه دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم توسط این شرکت‌ها محقق شد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه صدور خدمات فنی و مهندسی به دیگر کشورهای آمریکای لاتین در حال انجام است، تاکید کرد که توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی برای نخستین بار در دولت سیزدهم شکل گرفت.
نماینده مردم لارستان معتقد است اگر مدعی خنثی کردن تحریم‌ها هستیم یکی از راهکارهای آن، توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی است و اکنون متخصصان ایرانی در ونزوئلا در حال فعالیت در این زمینه هستند.
وی فعالیت وزارت نفت در ونزوئلا را کار فنی و علمی دانست که علاوه بر اشتغال زایی، درآمد ارزی در خوراک فرآورده و تولید دارد و ابراز امیدواری کرد که رسانه‌ها به جای شایعه پراکنی دروغین، منافع ملی و واقعیت‌ها را در نظر بگیرند و همراه با همدلی برای توسعه و پیشرفت ایران اسلامی یکصدا شوند.
دولت سیزدهم سبب تحول درحوزه نفت و انرژی با دیگر کشورها شد
همچنین نماینده مردم ملایر در مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی ایرنا به موفقیت وزارت نفت دولت سیزدهم در طراحی و اجرای پروژه ساخت پالایشگاه فراسرزمینی اشاره کرد که در حقیقت صدور علم است و افزود: ایران جزء معدود کشورهایی است که قدرت پالایشگاه سازی دارد و برای دیگر کشورها پالایشگاه می‌سازد یا آن پالایشگاه را احیاء می‌کند.
هادی بیگی‌نژاد تأکید کرد که ونزوئلا یک کشور مستعد در حوزه معدنی، کشاورزی، نفتی و پتروشیمی است که جمهوری اسلامی از این ظرفیت استفاده می‌کند و میعانات گازی ایران در ونزوئلا پالایش می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه تمام مبالغ فروش نفت به کشور باز می‌گردد، یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران به هر میزان به کشورهای مختلف از جمله ونزوئلا نفت بفروشد، مبالغ حاصله به کشور باز می‌گردد و باید به افرادی که اقدامات موثر دولت در حوزه نفتی و گازی را تخریب می‌کنند، گفت که اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید.
درآمدهای نفتی کشور بدون هیچ توافقی در دولت سیزدهم افزایش یافت
مالک شریعتی نیاسر دیگر عضو کمیسیون انرژی مجلس هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت که اواخر دولت گذشته عنوان می‌شد امکان فروش حتی یک قطره نفت و بازگرداندن درآمد آن وجود ندارد در حالی که در دولت سیزدهم بدون اینکه توافقی شود سطح درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت افزایش یافته است.
وی با اشاره به کسری بودجه در سال ۱۴۰۱ و ارتباط آن با درآمدهای نفتی افزود: قطعاً تنش بودجه‌ای سالانه و کسری بودجه را در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نداشته و نخواهیم داشت و بخش چشمگیری از کسری بودجه با درآمدهای نفتی جبران شده است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس به این موضوع هم اشاره کرد که دولت سالانه ۱۲۰ هزار میلیارد مطالبات و بدهی‌های دولت قبل را پرداخت می‌کند که این موضوع سبب شد تنش‌های تورمی ناشی از مشکلات دولت قبل همچنان ادامه داشته باشد هرچند که دولت نسبت به رفع این تنش ها اقدامات مثبتی انجام داده است.
