جشنوارههای رسانهای با نگاهی فراتر از اهدای جوایز نقدی برپا شود
آستان بهارستان؛ مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان با بیان اینکه جشنوارههایی مانند رسانهای باید انگیزههای ماندگار بسازند تاکید کرد که اگر خبرنگار پشتوانه نداشته باشد؛ رسانه ضعیف میشود.
محمدامین ایمانجانی مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان با اشاره به شیوه تعامل نمایندگان مجلس با رسانهها، گفت: متاسفانه نگاهی به سابقه این موضوع نشان میدهد که در فضای نمایندگی، معمولاً نگاهها بیشتر جنبه محلی داشته است و هر نماینده در شهرستان خود تمایل دارد اخبار مربوط به فعالیتهایش در همان حوزه انتخابیه برجسته شود در حالیکه به نظر من باید برای این مسئله یک چارچوب منطقی در رسانهها تعریف شود؛ موضوعی که تاکنون کمتر بهصورت جدی به آن پرداخته شده است.
نگاه محلی؛ آفت کارکرد ملی نمایندگان
وی افزود: این نکته بسیار مهم است که اگر نماینده بتواند در سطح ملی ایفای نقش کند و این عملکرد ملی در قالبی درست و منطقی به حوزه انتخابیهاش منتقل شود، در واقع نقش نمایندگی از سطح محلی به سطح ملی ارتقا پیدا میکند. این همان جایی است که به نظرم رسانه مجلس باید برای آن برنامهریزی جدی و فرآیند رسانهای درستی طراحی کند تا بتواند نقش نماینده را از فعالیت صرفاً محلی که طبعاً آفتهایی هم دارد به یک نقش ملی تبدیل کند چراکه وقتی نماینده درگیر مسائل صرفاً محلی میشود و به رأی آن منطقه نیاز دارد، ممکن است در برخی موارد منافع ملی و عمومی نادیده گرفته شود. بنابراین، لازم است برای این مسئله یک سیاست رسانهای هوشمندانه طراحی شود و هیچ جایی مانند رسانه مجلس نمیتواند چنین نقشی را ایفا کند.
چرا بسیاری از نمایندگان از رسانهها فاصله گرفتهاند؟
ایمانجانی با تاکید بر اینکه البته همین فرآیند باعث شده درصد زیادی از نمایندگان، ارتباط کمرنگی با رسانهها داشته باشند، تصریح کرد: معمولاً تنها تعدادی از نمایندگانی که نگاه عمومیتر و ملیتری دارند با رسانهها ارتباط مؤثر برقرار میکنند و این دسته از نمایندگان اغلب در احزاب فعالیت دارند و براساس منافع حزبی، ارتباطات رسانهای خود را نیز سامان میدهند در نتیجه، بسیاری از نمایندگان از جریان رسانههای رسمی کشور فاصله میگیرند و مناسباتشان با رسانهها تضعیف میشود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، حتی آن دسته از نمایندگانی که ارتباط فعالی با رسانهها دارند نیز گاهی به موضوع از زاویه منافع شخصی و تبلیغاتی خود نگاه میکنند و به بیان دیگر، در برخی موارد عقلانیت رسانهای در فرآیند ارتباط نمایندگان با رسانهها کمرنگ میشود؛ اگر در مجلسی، نمایندهای که نقش عمومی دارد، نگاه عقلانی و ملی به موضوعات نداشته باشد، این رفتار میتواند به کل مجلس تعمیم داده شود.
مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان با تاکید بر ضرورت در نظر گرفتن سازوکاری مشخص برای این مسئله، گفت: این ساز و کار باید به گونهای طراحی شود که مدل و کنش رسانهای نمایندگان در فرآیند نمایندگیشان قابل ارزیابی و نمرهدهی باشد و در برخی مواقع باید از آنان مطالبهگری رسانهای صورت گیرد و در مواقعی دیگر باید ترغیب به گفتوگو و شفافسازی شوند. این همان مفهوم «کنشگری رسانهای نماینده» است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
خبرنگار باید احساس مسئولیت و اختیار توأمان داشته باشد
وی در واکنش به نحوه عملکرد خبرنگاران در قبال مجلس و نمایندگان با وجود حساسیتهای موجود و فضای آماده برای شکل گیری حواشی مختلف در مجلس، با توصیههایی به خبرنگاران گفتههای خود را این گونه ادامه داد: یکی از ایرادهای موجود در فضای رسانهای کشور به ساختار سازمانی رسانهها بازمیگردد و اگر خبرنگاری مطلبی تهیه میکند چه در جهت جریانسازی مثبت و چه در نقد و آسیبشناسی باید به همان اندازه که مسئولیت دارد، سازمان رسانهای نیز مسئولیتپذیر باشد یعنی رسانه باید برای سطح مسئولیت خبرنگار در تولید محتوا برنامهریزی کند و این موضوع خبرنگار را نسبت به محتوایی که تولید میکند مسئولتر و دقیقتر میسازد.
به گفته این مدیر رسانهای؛ بخشی از این مسئله به تجربه و آموزش خبرنگار بازمیگردد و بخشی نیز به سیاستهای سازمان رسانهای مربوط است و یکی از توصیههای سازمانهای رسانهای این است که خبرنگاران را متناسب با سطح مأموریتشان مسئولیتپذیر کنند و این امر باعث میشود خبرنگار نسبت به کیفیت محتوای خود حساستر شود.
مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان تصریح کرد: همچنین، لازم است در ساختار رسانهای کشور فرآیندهایی طراحی شود که خبرنگاران هر حوزه، امتیازها و دسترسیهای ویژهای داشته باشند و در مقابل، مسئولیتهای خاصی نیز برعهده بگیرند و این مسئله موجب انگیزهمندی بیشتر خبرنگاران و ارتقای کیفیت حرفهای آنان میشود به علاوه، اگر خبرنگاران از جایگاه حقوقی مناسبی برخوردار باشند، با انگیزه و تعهد بیشتری کار میکنند و جلوی بسیاری از آفتها و آسیبهای رایج در فضای رسانهای گرفته میشود.
تولید اختصاصی؛ مسیر حرفهای شدن خبرنگاران
ایمانجانی ادامه داد: نکته دیگر این است که سازمانهای رسانهای باید به سمت «تولید اختصاصی» حرکت کنند یعنی خبرنگار از فضای عمومی فاصله بگیرد و به سمت تولید محتوای خاص خود برود و وقتی خبرنگار برای تولید اختصاصی خود ارزش قائل شود، محتوای عمیقتر و باکیفیتتری تولید میکند و جریان رسانهای قدرتمندتری شکل میگیرد؛ در نهایت باید گفت، رسانهها باید طوری عمل کنند «خبرنگار، خبرنگار بماند»؛ یعنی استقلال حرفهای و قدرت قلم خود را حفظ کند و خبرنگار باید بتواند نقدپذیر باشد و در عین حال، هیچکس به جای او تصمیم نگیرد؛ ساختار رسانهای باید بهگونهای طراحی شود که خبرنگار اختیار و قدرت اقناعسازی داشته باشد و به مرور زمان به کارشناس حوزه کاری خود تبدیل شود.
وی با اشاره به اینکه مدیران رسانهای نیز باید برای خبرنگاران فرصتهای مطالعاتی در حوزه تخصصیشان در نظر بگیرند، به مطالعه کتابها و تماشای فیلمهای مرتبط گرفته تا بررسی منابع مختلف که زاویه دید خبرنگار را گسترش دهد، اشاره کرد و افزود: همچنین باید از خبرنگار در برابر فشارهای بیرونی حمایت شود؛ بهویژه در مواقعی که ممکن است به دلیل انتشار یک گزارش یا شکایت یک نماینده، فشارهایی وارد شود. خبرنگار باید بداند سازمانش حامی اوست، نه اینکه در برابر فشارها عقبنشینی کند.
ایجاد انگیزه پایدار در خبرنگاران پارلمانی؛ هدف نهایی جشنوارهها
وی در واکنش به اهمیت برپایی جشنوارههایی همچون بهارستان در بهبود تعامل میان خبرنگاران و نمایندگان یادآور شد: برگزاری این جشنوارهها ذاتاً کار ارزشمندی است زیرا به خبرنگاران انگیزه میدهد تا احساس کنند زحماتشان دیده میشود با این حال، نکته مهمتر این است که چنین جشنوارههایی باید فراتر از جنبه مالی یا جوایز نقدی بروند؛ مثلاً خبرنگاری که چند سال متوالی در جشنواره برگزیده میشود، باید نسبت به دیگران تفاوت محسوسی در سطح دسترسی، اختیارات، مصونیت شغلی و جایگاه حرفهای داشته باشد.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر، این جشنوارهها باید به ایجاد انگیزه پایدار در خبرنگاران حوزه پارلمانی منجر شود و به عنوان مثال، خبرنگار برگزیده میتواند در برخی پروژههای کلان مجلس حضور داشته باشد یا دسترسی ویژهای به نمایندگان پیدا کند تا ارتباط حرفهایتری شکل گیرد و این نوع امتیازها به مراتب تأثیرگذارتر از پاداش مالی است و میتواند به بهبود تعامل میان خبرنگاران و مجلس کمک قابلتوجهی کند. پایان پیام/
منبع: خانه ملت



