معاون وزیر ورزش و جوانان: ادغام سازمان ملی جوانان در وزارت ورزش بزرگ‌ترین خطای ۱۵ سال اخیر بود/ برپایی جشنواره ملی «جوان علی‌اکبر»
فاطمه سادات محمدی
آستان بهارستان؛ علیرضا رحیمی، دبیر شورای‌عالی نوجوانان و جوانان و معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، صبح یکشنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۴ در نشست خبری خود با تشریح وضعیت وام ازدواج، ساختار سیاستگذاری جوانان، احیای سازمان ملی جوانان، وضعیت بودجه، عملکرد بانک‌ها، و برنامه‌های آتی این معاونت، گفت: «در شرایطی که مسیر جوانان برای دریافت وام ازدواج کاملاً مین‌گذاری شده است، نباید طرح‌هایی مثل کارت رفاهی جهیزیه تبدیل به بهانه‌ای برای تعویق حق قانونی جوانان شود.»
بانک‌ها در مسیر وام ازدواج تخلف کرده‌اند / کارت رفاهی جایگزین وام نیست
وی با اشاره به زمزمه‌های جایگزینی کارت اعتباری به‌جای وام ازدواج، اظهار داشت: «اینکه بتوانیم به جوانان کارت اعتباری بدهیم کار بدی نیست اما نمی‌دانیم نگاه پشت پرده چیست. مشکل ما این است که کندی و تعلل بانک‌ها که مدت‌هاست جوانان را عذاب می‌دهد، نباید با ابزارهای جدید توجیه شود. جوانان انتظار دارند بانک‌ها طبق قانون، وام ازدواج را به‌موقع بدهند، نه اینکه با طرح‌های تازه مسیر را پیچیده‌تر کنند.»
او افزود: «بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده شبکه بانکی ۱۰۲ درصد سهمیه خود را پرداخت کرده، اما این ادعا با آمار رسمی خودشان همخوانی ندارد. اگر ۱۰۲ درصد پرداخت شده، چرا ۵۴۱ هزار نفر همچنان در صف هستند؟ چرا جوان باید یک سال در صف بانک بماند؟»
بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج تعلل کرده‌اند / سه بانک متخلف شناسایی شدند
رحیمی با اشاره به آخرین گزارش بانک مرکزی درباره پرداخت تسهیلات ازدواج، گفت:
«در نیمه نخست سال جاری ۲۹۱ هزار و ۸۵۸ فقره وام ازدواج پرداخت شده اما همچنان بیش از نیم‌میلیون نفر از جوانان در صف هستند. این یعنی روند پرداخت مطابق تکلیف قانونی پیش نمی‌رود.»
وی با بیان اینکه سازمان بازرسی کل کشور سه بانک را به‌عنوان بانک‌های متخلف معرفی کرده است، افزود:
«پرونده این بانک‌ها به هیئت انتظامی بانک مرکزی ارسال شده است. ما از بانک مرکزی قدردانی می‌کنیم که ورود کرد، اما انتظار داریم برخورد قاطع و بازدارنده باشد.»
رحیمی گفت: «اگر زمان انتظار از حد معقول خارج شود، برخی جوانان ناچار به انتخاب نامطلوب می‌شوند؛ یا ازدواج را به تعویق می‌اندازند یا با انواع فشارها و ضمانت‌های سنگین مواجه می‌شوند.»
ماجرای کارت رفاهی جهیزیه و اختلاف‌نظرها
معاون وزیر با اشاره به طرح «کارت رفاهی جهیزیه» گفت: «ما به‌طور اصولی نمی‌گوییم کارت رفاهی طرح بدی است؛ ممکن است برخی خانواده‌ها با اقساط مناسب‌تر بتوانند جهیزیه بهتر تهیه کنند. اما این کارت نمی‌تواند جانشین وام ازدواج باشد و نباید جوان مجبور شود بین حق قانونی‌اش و یک کارت اعتباری انتخاب کند.»
رحیمی افزود: «در اینکه برخی نمایندگان مجلس نگاه دیگری به موضوع دارند شکی نیست و حق دارند دیدگاه خود را بیان کنند، اما باید نگرانی‌های جوانان را هم بشنوند. جوان می‌خواهد ازدواج کند و نیاز نقدی دارد؛ او نمی‌خواهد در صف طولانی سیستم بانکی سرگردان شود.»
او تأکید کرد: «اگر مقدمات پرداخت وام ازدواج همواره با تأخیر و مقاومت بانک‌ها همراه باشد، اعتماد اجتماعی کاهش پیدا می‌کند.»
ساختار غلط جوانان در دولت؛ از ادغام تا تضعیف
رحیمی بخش مهمی از سخنان خود را به ساختار سیاستگذاری جوانان اختصاص داد. او گفت:
«سال‌ها پیش ما مکلف بودیم سازمان ملی جوانان داشته باشیم؛ نهادی سیاسی ـ اجتماعی در دل دولت که شأنیت اجرای تکالیف شورای‌عالی جوانان را داشت. اما در تصمیمی اشتباه، این سازمان را ادغام کردند و زیر سایه ورزش بردند. این بزرگ‌ترین لطمه ساختاری به حوزه جوانان در ۱۵ سال اخیر بود.»
وی افزود: «موضوع جوانان فرابخشی است اما عملاً در ساختاری بخشی و زیر سایه ورزش قرار گرفت. نتیجه‌اش این شد که نه بودجه کافی داریم، نه اختیار کافی و نه امکان اعمال سیاست جامع.»
کاهش شدید بودجه جوانان
رحیمی با اشاره به وضعیت بودجه معاونت گفت: «بودجه ما در سال ۱۴۰۳ فقط ۷.۱ درصد بودجه وزارت ورزش بود و در ۱۴۰۴ این رقم به ۵.۳ درصد کاهش یافت. آن‌هم در حالی که نیمی از این رقم اندک نیز صرف دستمزد می‌شود و عملاً چیزی برای برنامه‌ریزی ملی باقی نمی‌ماند.»
او ادامه داد: «انتظار نداریم همه مسائل جوانان را با این بودجه اندک حل کنیم، اما انتظار داریم ساختار و بودجه متناسب با وظایف باشد.»
احیای سازمان ملی جوانان در مراحل نهایی بررسی
معاون امور جوانان با بیان اینکه «آقای رئیس‌جمهور و آقای دنیامالی به عنوان وزیر ورزش و جوانان، نگاه مثبتی به احیای سازمان ملی جوانان دارند»، گفت: «وزارتخانه رسمی نامه پیشنهاد احیای سازمان را به سازمان امور اداری و استخدامی ارسال کرده و منتظر پاسخ است. ما طبق قانون یک نهاد مستقل باید داشته باشیم و این نیاز دوباره در دولت مطرح شده است.»
رحیمی گفت: «این احیای ساختار به معنای موازی‌کاری با وزارت ورزش نیست؛ بلکه به معنای تخصص‌گرایی و بازگشت سیاستگذاری جوانان به جایگاه قانونی خود است.»
رصدخانه اجتماعی جوانان؛ ۹۸ شاخص، ۶۷۰۰ نقطه داده
رحیمی بخش مهمی از نشست را به تشریح اقدامات جدید معاونت اختصاص داد و گفت: «برای اولین‌بار رصدخانه اجتماعی جوانان را راه‌اندازی کرده‌ایم. این رصدخانه ۹۸ موضوع محوری دارد و ۶۷۰۰ نقطه داده مکانی را از سطح محله‌ها تا استان‌ها تحلیل می‌کند.»
او افزود: «اگر بخواهیم از سن مجردی آگاه شویم، اگر بخواهیم بدانیم کدام مناطق نقاط حاد خودکشی هستند، اگر بخواهیم نقاط بحرانی توسعه انسانی یا بیکاری را بشناسیم، این سیستم کمک می‌کند.»
وی اضافه کرد: «مرکز افکارسنجی جوانان و پایش احساسات در شبکه‌های اجتماعی نیز راه‌اندازی شده و به‌زودی اتاق وضعیت جوانان افتتاح می‌شود.»
مجلس جوانان؛ انتخاب نمایندگان ۱۵ تا ۳۵ سال با رأی مستقیم
رحیمی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به طرح «مجلس مشورتی جوانان» گفت: «این طرح یکی از برندهای اجتماعی دولت خواهد بود. جوانان ۱۵ تا ۳۵ ساله می‌توانند داوطلب شوند و رأی بدهند. مدل انتخاب کاملاً مشابه مدل انتخابات مجلس شورای اسلامی است.»
وی افزود: «انتخابات روی بلاک‌چین انجام می‌شود و نظارت توسط وزارت کشور، وزارت علوم، شورای عالی انقلاب فرهنگی و نهادهای نظارتی انجام خواهد شد. جوانان برگزیده به‌صورت مستقیم در شورای‌عالی جوانان نقش مشورتی خواهند داشت.»
پاسخ به حواشی مشاوران نسل Z در ریاست‌جمهوری
رحیمی درباره انتقادات اخیر پیرامون انتخاب مشاوران نسل Z گفت: «این انتصابات از سوی شورای اطلاع‌رسانی دولت انجام شد و ربطی به معاونت جوانان ندارد. ما نه در جریان انتخاب بودیم و نه مسئول فرآیند.»
او افزود: «دیدگاه ما روشن است؛ نمایندگان نسل Z را باید خود جوانان انتخاب کنند، نه اینکه از بالا انتصاب شوند. مجلس جوانان دقیقاً برای رفع این خلأ طراحی شده است.»
تحلیل وضعیت ازدواج و طلاق در ایران (سال ۱۴۰۳)
رحیمی با ارائه گزارش آماری مفصل گفت: «میانگین سن ازدواج مردان ۲۸.۳ و زنان ۲۴.۱ سال است. میانگین سن طلاق نیز در مردان ۳۹ و زنان ۳۴.۳ سال است. استان‌های تهران، البرز، اصفهان و گیلان دارای بالاترین سن طلاق و استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و گلستان دارای پایین‌ترین سن طلاق هستند.»
او افزود: «برخی استان‌ها که شرایط اجتماعی متفاوتی دارند، هم میانگین سن ازدواج پایین‌تر است و هم میانگین سن طلاق.»
آمارهای عجیب از ازدواج و طلاق سالمندان
رحیمی گفت: «در سال ۱۴۰۳، دو هزار و ۲۴۹ مرد بالای ۷۵ سال ازدواج کردند و ۱۶۹۱ مرد بالای ۷۵ سال طلاق گرفتند. همچنین ۸۰ زن بالای ۷۵ سال ازدواج و ۱۲۰ نفر در همین سن طلاق گرفته‌اند.»
پاسخ به ادعای “شوآف دولت در حوزه جوانان”
در ادامه نشست، یکی از خبرنگاران درباره «نمایشی بودن اقدامات حوزه جوانان» پرسید که رحیمی پاسخ داد: «اگر خودم را در مظان این اتهام ببینم، می‌گویم خیر. ما اصلاً شوآفی کار نکرده‌ایم. در همین یک‌سال مشارکت اجتماعی جوانان ۶۷ درصد رشد کرده، همایش‌ها غیرنمایشی بوده و فعالیت‌ها واقعی است.»
او افزود: «مسکن و اشتغال جوانان وظیفه مستقیم ما نیست، اما اگر رصدخانه نشان دهد بیکاری یا اشتغال ناکافی در کدام نقطه کشور بالاست، مطالبه را به دستگاه‌های مسئول منتقل می‌کنیم. کار ما هماهنگی، رصد و سیاستگذاری است؛ نه ویترین‌سازی.»
به جای طرح‌های پر زرق‌وبرق، مشکلات واقعی جوانان را حل کنیم
معاون امور جوانان در پایان گفت: «مسائل جوانان جدی است؛ ازدواج، مسکن، شغل، احساس ناامیدی، مهاجرت، و بسیاری موضوعات دیگر. ما نیاز داریم نگاه سیاست‌گذاران به جوانان عوض شود. با رصد دقیق، داده واقعی، ساختار درست و قانون‌گرایی. اگر احیای سازمان ملی جوانان انجام شود و بانک‌ها به قانون تمکین کنند، بخش مهمی از مشکلات قابل حل است.»
برپایی جشنواره ملی «جوان علی‌اکبر»
رحیمی در بخش دیگری از نشست خبری با اشاره به برگزاری جشنواره ملی «جوان علی‌اکبر» اظهار کرد: «سال گذشته جشنواره جوان علی‌اکبر با رویکردی تازه و با مشارکت گسترده دستگاه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد برگزار شد. این جشنواره نخستین برنامه ملی بود که در دولت جدید در حوزه جوانان اجرا شد و به‌طور کامل توانست ظرفیت‌های جوانان برتر کشور را در سطح ملی به نمایش بگذارد.»
وی افزود: «ما جشنواره را از حالت تشریفاتی صرف خارج کردیم و به یک رویداد ملی تبدیل کردیم. در این دوره از جشنواره، جوانان نخبه در ۱۳ محور ازجمله علمی، فرهنگی، اجتماعی، کارآفرینی، ورزشی، فعالیت‌های داوطلبانه، مهارت‌آموزی و سبک زندگی مورد تقدیر قرار گرفتند.»
رحیمی با اشاره به رشد مشارکت استان‌ها گفت: «در دوره اخیر جشنواره، میزان مشارکت استان‌ها ۴۲ درصد نسبت به سال قبل رشد داشت. یعنی هم استانداری‌ها، هم ادارات کل ورزش و جوانان، و هم سازمان‌های مردم‌نهاد، بسیار جدی‌تر وارد کار شدند.»
انتخاب برگزیدگان با روش جدید و شفاف
رحیمی با بیان اینکه فرآیند انتخاب برگزیدگان متحول شده، توضیح داد: «در گذشته بعضاً گله‌هایی بود که انتخاب‌ها سلیقه‌ای است. امسال سازوکار داوری را کاملاً شفاف کردیم؛ داوری‌ها چندمرحله‌ای شد، ارزیابی علمی و تخصصی انجام شد و حتی برای نخستین بار یک سامانه شفافیت برای ثبت مدارک و مستندات متقاضیان طراحی کردیم تا جوانان ببینند فرآیند انتخاب کاملاً روشن و قابل پیگیری است.»
حضور رئیس‌جمهور و تأکید بر نقش نسل جوان
وی گفت: «جشنواره علی‌اکبر امسال با حضور رئیس‌جمهور برگزار شد و شخص آقای پزشکیان تأکید داشت که این جشنواره تبدیل به جشن بزرگ جوانان ایران شود؛ نه یک مراسم نمادین. هدف این است که این جشنواره به سکوی ملی معرفی الگوهای موفق جوانان تبدیل شود.»
رحیمی افزود: «در ستاد بزرگداشت هفته جوان و جشن علی‌اکبر، ۲۱ دستگاه دولتی مشارکت کردند و بیش از ۱۶۰ رویداد در سراسر کشور برگزار شد. این هماهنگی کم‌سابقه بود.»
جایگاه جشنواره در برنامه‌های وزارتخانه
او ادامه داد: «جشنواره جوان علی‌اکبر یک کار نمایشی نیست؛ بخشی از برنامه هویتی و فرهنگی ماست. قرار است برگزیدگان این جشنواره در طول سال به‌عنوان اعضای شبکه نخبگان جوان در برنامه‌های مشورتی، سیاستگذاری و جلسات تخصصی با معاونت مشارکت داشته باشند.»
رحیمی گفت: «برنامه ما این است که جشنواره را در سال‌های آینده نیز با استانداردهای بالاتر برگزار کنیم و جوانان برتر را وارد فرایندهای تصمیم‌سازی کشور کنیم.» پایان پیام/۱۱۰
