دلایل ایجاد بحران صندوق‌های بازنشستگی و راه‌های حل آن به روایت یک نماینده

مهدی شریفیان عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به وضعیت صندوق‌های بازنشستگی، اظهار کرد: خطر ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی به‌صورت جدی اقتصاد کشور را تهدید می‌کند و یکی از مهم‌ترین چالش‌ها یا یکی از ابر چالش‌های اقتصاد ایران بوده و اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود مشکلات این ابر چالش در سال‌های آتی گریبان‌گیر ما خواهد بود.

وی افزود: امروز ۱۸ صندوق بازنشستگی در کشور داریم که بالای ۲۳ میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر اصلی را تحت پوشش دارند و از این ۱۸ صندوق فقط دو صندوق تأمین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان و روستائیان و عشایر دارای نرخ رشد مناسب هستند و مابقی در تأمین نقدینگی دچار مشکل هستند.

این نماینده مجلس در خصوص علل رخداد این چالش گفت: این موضوع عوامل گوناگونی دارد از جمله اینکه صندوق‌ها در بنگاهداری موفق نبوده و نتوانسته‌اند تولید ثروت و ارزش کنند. از سوی دیگر بدهی دولت به صندوق‌ها و نبود یک نظام تنظیم‌گر از دیگر علل مؤثر در وضعیت کنونی صندوق‌ها هستند. از سوی دیگر امید به زندگی در ایران رشد قابل‌توجهی کرده و درعین‌حال سن بازنشستگی کاهش پیدا کرده است.

شریفیان خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات اجتماعی مهم و زیربنایی صندوق‌های بازنشستگی ارتباط آن با موضوع جمعیت است؛ چراکه نرخ باروری به‌شدت در حال کاهش است و این نرخ از رقم ۶ در دهه پنجاه امروز به ۱.۶ رسیده است و همین پیرشدن و سالمند شدن جامعه به‌شدت خطرناک است؛ چراکه آن حجم عظیم نیروی انسانی دهه ۵۰ و ۶۰ و … امروز در حال بازنشسته شدن هستند و از طرفی با کم‌شدن جمعیت، نیروی شاغل پرداخت‌کننده حق بیمه نیز به‌شدت کاهش پیدا کرده و این روند در آینده نیز تشدید خواهد شد که این خطری بزرگ برای کشور و صندوق‌های بازنشستگی است و همچنین این امر نشان‌دهنده آن است که مجموعه‌ای از گزاره‌های اجتماعی که در کنار یکدیگر قرار داشته و زنجیروار به یکدیگر متصل هستند، در بحران صندوق‌های بازنشستگی، دخیل هستند.

وی با بیان اینکه نرخ نسبت پشتیبانی در صندوق‌های بازنشستگی بسیار پایین است، تصریح کرد: نرخ نسبت پشتیبانی که نسبت پرداخت‌کنندگان حق بیمه به حقوق‌بگیران است طبق قاعده باید عددی بین ۳ تا ۷ یا ۸ باشد که امروز در بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی زیر ۱ است و ازآنجایی‌که پرداختی حق بیمه‌های شاغلان، مهم‌ترین منابع درآمدی صندوق‌ها هستند؛ بنابراین این نرخ پشتیبانی باید حداقل ۳ باشد تا صندوق‌های بازنشستگی نیازمند تأمین اعتبار از منابع بیرونی نباشد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه وابستگی صندوق‌ها به منابع دولتی، آفت بزرگ صندوق‌های بازنشستگی است، تصریح کرد: راه‌حل‌هایی شبیه افزایش حق بیمه‌ها یا افزایش شاغلان برای کاهش میزان وابستگی صندوق‌ها به بودجه عمومی کافی نبوده و باید فعالیت‌های سودآور و اصلاحات اقتصادی در دستور کار قرار بگیرد.

شریفیان تأکید کرد: ‌مدیریت صحیح شرکت‌های زیرمجموعه صندوق‌ها و بازنگری در انتصاب مدیران آنها، جداشدن صندوق‌ها از بنگاه‌داری و رفتن به سمت سهام‌داری، حذف یا ادغام شرکت‌های زیان‌ده و احیای شرکت‌های اقتصادی و سودده، تلاش برای مولدسازی سرمایه گذاری‌ها، ایجاد نهاد تنظیم‌گر در حوزه بیمه‌های بازنشستگی و تعیین تکلیف پروژه‌های ناتمام از جمله راهکارهایی است که می‌تواند صندوق‌های بازنشستگی را از وضعیت فعلی خارج کند.

نماینده مردم تهران در مجلس در پایان تأکید کرد: حتماً در برنامه هفتم توسعه و بودجه سال ۱۴۰۲ و سال‌های آتی باید ترتیباتی اتخاذ شود که این چالش مدیریت شده و از نقطه حساس و بحرانی عبور کنیم.انتهای‌ پیام/۱۱۰