سالانه تا ۷۰ هزار نفر در اثر بیماری «هاری» جان خود را از دست می دهند/۹۰ درصد مرگ‌ها در آسیا

امیرحسین مقیمی معاون اداره دامپزشکی شهرستان قم

آستان بهارستان؛ در دنیا سالانه بین ۴۰ تا ۷۰ هزار نفر در اثر ابتلا به بیماری «هاری» جان خود را از دست می دهند( هر ۱۰ دقیقه یک مورد مرگ) که ۹۰ درصد این مرگ و میرها در آسیا اتفاق می افتد.

کشور ما نیز در منطقه ای قرار دارد که به دلیل همجواری با کشورهای آلوده نظیر ترکیه، عراق و پاکستان همیشه با این بیماری در حال مبارزه بوده است.

عامل ۹۵ درصد ایجاد بیماری هاری ، گزش سگ‌ها است در بین سگ‌ها نیز سگ‌های پرسه زن به میزان قابل توجهی از سگ‌های خانگی و صاحب دار آمار بالاتری را به خود اختصاص می دهند.

ما حتی اگر بهترین پوشش درمانی را هم داشته باشیم( نظیر واکسیناسیون رایگان) بازهم ممکن است عده ای از هموطنان‌مان را به‌دلیل ابتلا به این بیماری از دست بدهیم. لذا ضروری است اقداماتی جدی برای پیشگیری از این بیماری در سگ‌های بدون سرپرست به عمل آید.

حدود دو میلیون سگ بی سرپرست در کشور وجود دارد. به رغم افزایش قابل توجه حذف فیزیکی سگ‌های ولگرد، تعداد موارد حیوان گزیدگی و مرگ انسان ها سیری صعودی داشته است.

سازمان جهانی بهداشت(WHO) روشی جایگزین که همانا عقیم سازی حیوانات ولگرد و واکسیناسیون آنها علیه هاری بوده را مناسبترین روش پیشگیری و کنترل هاری در سگ‌های ولگرد اعلام نموده است.

این روش که به اختصار CNVR(Catch,Neuter,Vaccination,Release) نامیده می شود در بسیاری کشورها درحال اجراست. در این روش ابتدا سگ‌های ولگرد هر منطقه جمع آوری شده، سپس به کمپ های مخصوصی منتقل و در آنجا عقیم می گردند و پس از دریافت واکسن هاری مجددا در منطقه ای که از آنجا جمع آوری شده بودند رها می گردند.

با نگاهی اجمالی به آمار و سوابق درخشان بسیاری از کشورها در اجرای طرح‌های عقیم سازی به آسانی می توان به اثربخش تر بودن این روش در مقایسه با کشتار آنها پی برد.

۲۰ درصد گزش ها توسط گربه ها می باشد و خطر انتقال بیماری هاری از طریق گزش گربه نیز مشابه خطر سگ گزیدگی است.

برای پیشگیری از حیوان‌گزیدگی و یا مواجه شدن با حیوان هار باید حریم خود را با تمامی حیوانات حفظ و از قرار دادن کودکان در معرض این حیوانات خودداری کرد. حفظ حریم با حیوانات مشمول هر دو حیوان صاحب‌دار و بدون صاحب می شود.

سالانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان مورد حمله سگ‌ها قرار می‌گیرند و اغلب این قربانیان کودکان هستند.

در ایران بیش از چهار میلیون و ۲۰۰ هزار سگ وجود دارد که بیش از نصف این رقم را سگ‌های خیابانی تشکیل می‌دهند که به نسبت سگ‌های ولگرد به جمعیت کل آن‌ها در سایر کشورهای جهان آماری نگران‌کننده است.

مدیریت پسماند از آنجاکه می‌تواند توزیع جمعیت سگ‌ها را به سمت مکان‌های کم تعارض‌تر ببرد، حائز اهمیت است.

بسیار مهم است که با مدیریت پسماندها، تجمع سگ‌ها در مکان‌های دفع پسماند کنترل شود، چراکه اجتماع سگ‌ها در این مکان‌ها می‌تواند ریسک انتقال بیماری سگ‌ها و ویروس‌های مشترک انسان و حیوانات را افزایش دهد.

سازمان جهانی بهداشت حیوانات می‌گوید که می‌توان دسترسی سگ‌ها به منابع غذایی کنترل نشده مثل زباله‌های کشتارگاهی را کاهش داد و همچنین سطل‌های زباله ضدحیوان ایجاد کرد تا سگ‌ها از هرجایی تغذیه نکنند.

نبود قانون و فرهنگ‌سازی سبب غذارسانی غیرمسئولانه است، چراکه اگر در مکانی که وجود سگ‌ها پذیرفته نباشد اقدام به غذارسانی شود باعث افزایش توزیع جمعیت در آن مناطق است.

غذارسانی توده‌ای مصداق غذارسانی غیر مسئولانه است، زیرا می‌تواند باعث ایجاد تجمعی از سگ‌ها شود که ضمن افزایش تنش و درگیری بین سگ‌ها و انتقال بیماری‌های‌شان محیط را نیز آلوده کند.

طبق نظر سازمان جهانی بهداشت حیوانات، منبع اصلی جمعیت سگ‌های بی‌سرپرست، سگ‌های با سرپرست فعلی هستند که مالکان مسئولیت آن‌ها را به‌طور کامل قبول نمی‌کنند و این سگ‌ها با توله‌کشی و رهاسازی در اطراف روستا و دامپروری‌ها توسط صاحبان خود می‌توانند مشکلاتی برای محیط‌زیست و دیگر حیوانات ایجاد کنند و با تولیدمثل توله‌های ناخواسته بیاورند که کسی مسئولیت‌شان را قبول نمی‌کند.پایان پیام/