روایتی نو از قصص قرآن در نمایشگاه ملی هنرهای قرآنی با هوش مصنوعی در باغ کتاب تهران

فاطمه سادات محمدی
آستان بهارستان؛ سید علیرضا قضات، هنرمند شرکتکننده در دومین نمایشگاه آثار هنری قرآنی مبتنی بر هوش مصنوعی، با تشریح روند برپایی این رویداد، از استقبال گسترده علاقهمندان و گسترش دامنه تولید آثار در سراسر کشور خبر داد.
وی گفت: « یکی از آثار خود را با الهام از سبک استاد فرشچیان و با بهرهگیری از هوش مصنوعی طراحی کردم. نخستین نمایشگاه در گالری اشراق قم برگزار شد که با استقبال فراوان روبهرو شد و سه نشست تخصصی نیز در همانجا شکل گرفت.»
وی افزود: «پس از شرکت گروههای مختلف مخاطبان در این نشستها، یکی از حاضران پیشنهاد داد نمایشگاه در تهران نیز برپا شود. با پیگیریهای فراوان و انجام امور اداری متعدد، این امکان فراهم شد تا از اول تا چهارم آذرماه، نمایشگاه در گالری کوشِ باغ کتاب تهران برپا شود.»
قضات ادامه داد: «در این دوره، ۱۲۶ اثر از هنرمندان سراسر کشور به نمایش درآمد. این آثار علاوه بر اینکه رزومه هنری ارزشمندی برای خالقان آنها بود، مورد توجه رسانهها و خبرگزاریها نیز قرار گرفت و صدا و سیما گزارشهایی از این نمایشگاه منتشر کرد.»
وی اظهار داشت: «تمام آثار توسط یک بانی خریداری شد؛ برخی بهصورت مزایده با قیمت بالاتر و باقی آثار با قیمت پایه یک میلیون تومان. این آثار قرار است در نقاط مختلف کشور به نمایش گذاشته شود.»
به گفته وی، «پارک علم و فناوری نیز برای تمامی هنرمندان شرکتکننده، گواهینامه رسمی ثبت اثر صادر کرده و یک گواهینامه با اعتبار داخلی و بینالمللی نیز در حال صدور است.»
آثار منتخب هنرمند
این هنرمند با اشاره به انتخاب پنج اثر از مجموعه طراحیشده خود در نمایشگاه تهران گفت:
«آثار منتخب شامل “داستان هدهد و سلیمان”، “شکافته شدن دریا با عصای موسی(ع)”، “آتش و گلستان ابراهیم(ع)”، “تجلی خداوند بر کوه” و “معراج پیامبر(ص)” است.»
وی افزود: «نمایشگاه دارای یک سیر زمانی بود؛ از آیات مربوط به خلقت اولیه جهان تا داستانهای انبیا، سپس زندگی پیامبر اسلام(ص)، بخشی از وقایع مربوط به ائمه(ع)، موضوع ظهور و در نهایت، صحنههای قیامت و بهشت. بازدیدکنندگان با مشاهده این ترتیب تاریخی، روایت تصویری کاملی را تجربه میکردند.»
بخش مفاهیم قرآنی و موضوعات اجتماعی
قضات ادامه داد: «بخشی از نمایشگاه به تصاویر مفهومی اختصاص داشت؛ آثاری برگرفته از آیات قرآن با مفاهیمی همچون “یُسرِ بعد از عُسر”، یا مضامینی مانند حرمت سقط جنین. این بخش برای مخاطبان جذابیت ویژهای داشت.»
هدف از برپایی نمایشگاه
وی گفت: «هدف ما این بود که نشان دهیم هوش مصنوعی میتواند مفاهیم قرآنی و صحنههایی را که تصور و طراحی آنها دشوار است، با بالاترین کیفیت و کمترین هزینه خلق کند؛ البته این به معنای سهولت کار نیست. برای برخی آثار، ساعتها زمان صرف میکنیم تا خروجی مطابق تاریخ، روایت و زیباییشناسی دینی باشد.»
وی افزود: «هوش مصنوعی جای هنرمند را نمیگیرد؛ بلکه دستیار اوست. هنرمند باید ایده، روایت و زیبایی اثر را مشخص کند و ابزار هوش مصنوعی در سرعت و دقت به او کمک میکند.»
سوابق نمایشگاه نخست
این هنرمند همچنین درباره نخستین گالری آثار هوش مصنوعی در قم گفت: «در گالری اشراق حدود ۲۰ اثر به نمایش درآمد که از من دو اثر با عنوانهای “اکمال رسالت و آغاز امامت” و “روز رستاخیز” انتخاب شد.»
حضور تیم «طلبه Ai»
در بخش دیگری از این رویداد، ۲۵ اثر از تیم «طلبه Ai» – از تیمهای فعال مرکز نوآوری و خلاقیت اشراق – به نمایش درآمد.
وی گفت: «این تیم با حضور اعضایی از استانهای قم، اصفهان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، لرستان، تهران و همدان تشکیل شده و بر پایه مشارکت ملی فعالیت میکند.»
وی افزود: «برای ما مهم است که اثر نهایی فقط خروجی یک نرمافزار نباشد؛ بلکه محصول تفکر، مطالعه متون دینی، ایدهپردازی جمعی و تجربه هنری باشد. هر تصویر دهها بار اصلاح میشود تا به روایت صحیح برسد.»
دومین گالری آثار قرآنی هوش مصنوعی از اول تا چهارم آذرماه ۱۴۰۴، از ساعت ۹ تا ۱۸، در کوشک باغ هنر تهران برگزار شد و میزبان هنرمندان، پژوهشگران و علاقهمندان به قرآن و فناوری بود.پایان پیام/۱۱۰








