حمایت‌های مناسب و راهبردی، مانع از انزوای اجتماعی معلولان می‌شود

خبرنگار : حسین افسر

آستان بهارستان ؛ معلولین جسمی و حرکتی، افراد عزت‌مند و توانایی هستند که متاسفانه گاهی به دلایل شرایط نامناسب در محیط زیست شهری و بطن جامعه، بسیاری از توانمندی‌های آنان نادیده گرفته می‌شود و در شرایط سختی، گذران عمر می‌کنند.

وجود برخی از این مشکلات باعث انزوای اجتماعی بخش قابل توجهی از معلولان شده در حالی که در خانه‌نشینی‌های خود نیز گاهی، هنرمندانه به پویایی و تکاپو مشغول‌اند، اما حضور اجتماعی این عزیزان، یکی از مولفه‌های مهمی است که جامعه معلولان برای ارائه توانمندی‌ها به آن نیاز دارد و باید بستر لازم را در این مسیر فراهم آورد.
نقص‌های جسمی و معلولیت در این عزیزان، مانع از تحرک و تلاش آنها نشده است و بسیاری از این معلولان مدارج عالی تحصیلی و شغلی را پیموده‌اند و انگیزه فراوانی برای زندگی و پذیرش مشکلات در کنار محدودیت‌هایشان دارند.
وجود یک سری موانع در زندگی معلولان، آسیب‌ها و مشکلاتی را به دغدغه‌هایشان می‌افزاید، در صورتی که گاهی با تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق این موانع قابل رفع است.
در یک جمع‌بندی اجمالی از مهم‌ترین مشکلات و دغدغه‌های معلولان می‌توان به موضوعاتی همچون وجود نگرش‌های منفی نسبت به توانمندی‌های این عزیزان، برخی نارسائی‌ها و کمبودها در ارتباط با امور معلولان، بی‌توجهی به برخی از قوانین در ارتباط با درصد معلولیت و اشتغال آنان در جذب نیرو، وجود تبعیض‌های اداری در ارزشیابی شغلی آنان،فقدان زیرساختهای شهری در جهت حضور اجتماعی معلولان و مستمری‌های ناکافی نسبت به مطالبات و نیازهای جامعه آنها تنها بخشی از این مشکلات ریز و درشت است.
ابتدایی‌ترین نیازهای معلولان در ارتباط با مناسب‌سازی معابر و پیاده‌روها و مسائل ترافیکی است، با توجه به اینکه استان قم بالغ بر ۲۳ هزار معلول دارد، باید نسبت به رعایت حقوق شهروندی و مدنی و به خصوص مناسب سازی شهری این بخش از جمعیت، تمهیدات لازم را اندیشید.
دسترسی ایمن و آسان در جهت بهره گیری از خدمات، لازمه توجه به حقوق شهروندی معلولان است و باید برای مناسب سازی فضاهای شهری و تردد به ساختمان‌های عمومی، شرایط لازم را برای معلولان به وجود آورد.
در حوزه زیست اجتماعی معلولان، توجه به توانمندسازی، تحصیل و اشتغال‌زایی از جمله نیازهای اولیه‌ای است که باید به طور جدی مورد نظر مسئولان باشد، به ویژه در حیطه اشتغال‌زایی می‌توان با خودکفایی اقتصادی و معیشتی معلولان، کیفیت زندگی آنان را ارتقا بخشید.
شناسایی توانمندی‌ها و استعدادهای خاص در میان معلولان، نیازمند یک انجمن و تشکل قدرتمند در حمایت از معلولان است، تا سال گذشته طبق اعلام معاونت فنی و عمرانی شهرداری قم، ۲۱ پیاده راه و ۱۷ بوستان و ۱۲ ساختمان مرتبط با شهرداری، مناسب‌سازی شده بود و در مجموع ۲۱ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ در جهت مناسب‌سازی شهری قم ویژه معلولان از طرف شهرداری هزینه شد و امسال نیز طرح‌های خدماتی و عمرانی دیگری را نیز تعریف کرده‌اند.
در این راستا جهش قابل توجهی از بودجه در جهت مناسب‌سازی معابر برای افراد کم‌توان از سوی شورای اسلامی شهر قم و مدیریت شهری در سال جاری و برنامه ریزی در جهت احیای سهم نابینایان و دیگر معلولان از خدمات فرهنگی و اجتماعی و پیش‌بینی ۳۵ میلیارد تومانی برای مناسب‌سازی معابر شهری در سال ۱۴۰۲ بخشی از این اقدامات بوده است.
در زمینه خدمت رسانی به جامعه معلولان، بسیاری از سازمان‌ها و ارگان‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم، نقش ایفا می‌کنند و با این وجود در بسیاری از موارد، این عزیزان و خانواده‌های آنان، با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند، در این باره ۲۳ دستگاه ر ارتباط با معلولین وظیفه قانونی دارند.
اعطای ۱۲ میلیارد تومان کمک‌های بلاعوض به معلولین استان قم و پرداخت هزینه‌های درمان، کمک رسانی، توانمندسازی و ایجاد اشتغال برای بیش از ۱۰۰۰ نفر از معلولان در سال گذشته و تحویل ۴۶ واحد مسکونی به خانواده‌های دارای معلول و بر زمین خوردن کلنگ پروژه ۱۰۲ واحدی ویژه خانواده‌های دارای ۲ عضو معلول و نگهداری از ۲ هزار و ۱۰۰ نفر از معلولین استان از خدمات مراکز نگهداری شبانه روزی و مراکز روزانه نیز گوشه‌هایی از خدمات بهزیستی قم به جمعیت معلولین قم است، اما با این وجود نیازهای مختلفی وجود دارد که باید در سایه همراهی همه دستگاهها و سازمان های متولی تحقق یابد.
شنیدن بخش زیادی از این مشکلات از زبان معلولانی که توانمندی‌های خود را در عرصه‌های مختلف به اثبات رسانده و حتی در زمینه تحصیل و اشتغال، دارای توانایی‌های فراوانی هستند نشان می‌دهد که آن طور که شایسته است، به دغدغه‌های معلولان پرداخته نشده و هنوز مطالبات و خواسته‌هایی وجود دارد که تحقق آن را به آنان و خانواده‌هایشان واگذار کرده‌اند و در فراز و فرود مشکلات و عدم همراهی و حمایت‌های لازم، بسیاری از این عزیزان از حضور در صحنه‌های مختلف اجتماعی دلسرد هستند.
همچنین در زمینه اشتغال خانگی و حمایت‌های کارآفرینی در فضای خانواده و یا مراکز نگهداری از معلولان نیز هنوز انبوهی از مشکلات و کمبودها وجود دارد، هر چند تلاش‌های ارزنده‌ای نیز در سالهای گذشته تا کنون از سوی برخی از مسئولان و متولیان و خیرین شاهد بوده‌ایم که به تناسب وجود مشکلات، ناکافی بوده است.
تورم و رشد هزینه‌ها در چند سال اخیر نیز موجب شده که علی رغم افزایش چند برابری مستمری‌ها برای تامین هزینه معلولان، این اعداد و ارقام، نتواند بخش قابل توجهی از مشکلات آنان را حل کند و همچنان یکی از مطالبات اصلی این عزیزان، تامین شغل مناسب متناسب با توانمندی‌های آنان در جهت گذران زندگی است، البته این مشکلات برای معلولانی که قادر به انجام کار نیستند به مراتب بیشتر است.
مشکلات درمانی و بیمه‌ای و بیان دردهایی از زبان خانواده‌های دارای فرزند یا سرپرست معلول با مستمری دو سه میلیون تومانی در ماه و هزاران مشکل در تامین هزینه‌های مختلف و وجود دغدغه‌های فراوان برای نابینایان، شنیدن دردهای معلولان فعال در زمینه‌های مختلف در کنار مصائب و مشکلات فراوان و اجاره نشینی و عدم حمایت از معلولان در زمینه مسکن و درمان و اشتغال از سوی وزارت کار و رفاه اجتماعی و دیگر کوتاهی‌هایی که وجود دارد، همه و همه از جمله مسائلی بود که با مرور مشکلات برخی از معلولان و خانواده‌های آنان بیان و تکرار می‌شود و هنوز پاسخی قانع کننده برای آن وجود ندارد.
اینکه چرا هنوز با گذشت چند سال از اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان در کشور، بسیاری از مشکلات این عزیزان پیگیری و حل نشده است و توانمندسازی معلولان همچنان یکی از مطالبات مهم از مسئولان بوده که به طور کامل تحقق نیافته و یا اینکه مسئولان، فرصت شایسته‌ای برای شنیدن مطالبات معلولان و احصای مشکلات نداشته‌اند از جمله سوالاتی است که باید برای پاسخ به آن، عزمی جدی و مدیریتی یکپارچه شاهد بود.
بخش زیادی از این مشکلات در سطح کلان قابل پیگیری و رفع است و حل و فصل آن در استان با توجه به محدودیت منابع، امکان پذیر نیست، اما باید پذیرفت که رسیدگی به مشکلات این عزیزان و تمرکز بر دغدغه‌های آنان مختص یک روز در طول سال با عنوان روز جهانی معلولان نیست و رسیدگی به آنان، نیازمند برنامه‌ریزی جامع و دقیق در طول سال و استفاده از ظرفیت‌های مردمی و خیرین و جهادی و بهره‌گیری از تسهیلات و امکانات شایسته است.
توانمندسازی معلولان، در واقع یک سرمایه‌گذاری بزرگ اجتماعی و اقتصادی است که می‌تواند بخش قابل توجهی از توانمندی‌های این جامعه را در مسیر رشد و توسعه کشور قرار دهد و از نظر اقتصادی و معیشتی، زمینه ساز خودکفایی معلولان شود، از این رو باید با نگاهی کارشناسی و دقیق و جامع، برای رفع مشکلات و دغدغه‌های این عزیزان تلاش کرد و فراتر از شعار و روزمرگی‌های مدیریتی به مطالبات و خواسته‌های معلولان توجه کرد تا بتوان بخشی از این جمعیت فعال که به دلایل مختلفی، به انزوای اجتماعی روی آورده‌اند را به جامعه بازگرداند.پایان پیام/۱۱۰